Het Armeense klooster van Surb Magar, ook bekend als het klooster van St. Macarius de Gezegende, is niet alleen een uitstekend monument voor de Cypriotische middeleeuwse architectuur, maar ook voor de Armeense culturele identiteit. De eeuwenoude geschiedenis is gevuld met gebeurtenissen die verband houden met de versterking van het Armeense geloof en hun culturele erfgoed. Gelegen op een hoogte van 530 meter boven de zeespiegel, in de dichte dennenbossen van het Beshparmak-gebergte, past het klooster harmonieus in het omringende natuurlijke landschap. Dit is een plek die spirituele rust en historische betekenis combineert.
Vanaf het moment van oprichting diende Surb Magar niet alleen als religieus centrum, maar ook als schuilplaats voor iedereen die bescherming of spirituele inspiratie nodig had. De zomerresidentie van de Armeense gemeenschap van Nicosia, een opvangcentrum voor pelgrims, een school en zelfs een kamp voor verkenners zijn slechts een klein deel van hoe het klooster gedurende zijn lange geschiedenis werd gebruikt. Ondanks de vele beproevingen die het hebben ondergaan, blijft het klooster een symbool van het geloof en het doorzettingsvermogen van het Armeense volk.
Oprichting en vroege jaren
Het Surb Magar-klooster werd rond de 11e eeuw gesticht door Egyptische Koptische christenen. Het werd ingewijd ter ere van Sint Macarius van Alexandrië, een van de meest gerespecteerde christelijke asceten. Volgens historische gegevens werd deze plek een toevluchtsoord voor Koptische monniken die op zoek waren naar eenzaamheid en mogelijkheden voor spirituele beoefening, weg van de wereld.
In de 15e eeuw kwam het klooster echter onder de controle van de Armeense kerk. Hoewel de exacte omstandigheden van deze transitie een mysterie blijven, speculeren historici dat deze verband hield met de groei van de Armeense gemeenschap op Cyprus na de val van het Armeense koninkrijk Cilicië in 1375. Deze gebeurtenis leidde tot massale emigratie van Armeniërs naar verschillende delen van de Middellandse Zee, waaronder Cyprus. De nieuw aangekomen Armeniërs leverden een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de Cypriotische samenleving en werden een belangrijk onderdeel van het lokale religieuze en culturele leven.
Perioden van voorspoed en beproevingen
Het klooster van Surb Magar speelde een sleutelrol in het leven van de Armeense gemeenschap op Cyprus, ondanks de verandering van politieke regimes. Tijdens het tijdperk van de Venetiaanse en Ottomaanse overheersing behield de Armeense gemeenschap de controle over het klooster. Dit werd mogelijk dankzij diplomatieke inspanningen en het respect dat het klooster wekte bij de lokale autoriteiten.
Bijzonder opmerkelijk was de periode van de Ottomaanse overheersing, toen sultan Ibrahim I het klooster in 1642 vrijstelde van belastingen, wat het belang ervan benadrukte. Soortgelijke voordelen werden later bevestigd in 1660 en 1701, waardoor het klooster financieel stabiel kon blijven en zijn religieuze functies kon behouden.
Het klooster leed echter herhaaldelijk onder verwoestende aardbevingen, die aanzienlijke schade aan de structuren veroorzaakten. Elke keer werd het echter hersteld dankzij de inspanningen van de lokale gemeenschap en monniken. In 1735 werd een grootschalige restauratie uitgevoerd en in 1814 werd de kapel vernieuwd en werden nieuwe gebouwen van twee verdiepingen opgetrokken voor woon- en huishoudelijke behoeften.
Sociale missie van het klooster
Aan het begin van de 20e eeuw was het Surb Magar-klooster niet langer een uitsluitend religieus centrum en begon het sociale functies te vervullen. Tijdens de massamoorden op Armeniërs in het Ottomaanse Rijk in 1915 werden de muren een toevluchtsoord voor duizenden vluchtelingen die de genocide ontvluchtten. Hier werden levensomstandigheden gecreëerd, een school en een gezinsperceel werden geopend. Het klooster werd later gebruikt als zomerkamp voor verkenners, wat het belang ervan in het sociale leven van de Armeense gemeenschap aantoont.
Verval en strijd voor behoud
Na de verdeling van Cyprus in noordelijke en zuidelijke delen in 1974 werd de Armeense gemeenschap gedwongen Noord-Cyprus te verlaten en werd het klooster verlaten. Na tientallen jaren van verwaarlozing begonnen de architectonische elementen in te storten en raakte de omgeving overwoekerd. Ondanks pogingen van de Turkse autoriteiten in de jaren negentig en 2000 om van het klooster een toeristische trekpleister te maken, verzetten de Armeense gemeenschap en internationale organisaties zich tegen dergelijke initiatieven.
Sinds 2007 maken Armeniërs jaarlijkse pelgrimstochten naar Surb Magar, waarbij ze de betekenis ervan als symbool van geloof en cultureel erfgoed benadrukken. Samen met de Kerk van de Maagd Maria in Nicosia blijft het een van de belangrijkste religieuze monumenten van de Armeense gemeenschap op Cyprus.
Architectonische kenmerken en natuurlijke omgeving
Zelfs in zijn verwaarloosde staat verbaast het klooster met zijn architectuur en harmonie met de natuur. De met mos bedekte muren en eeuwenoude fruitbomen behouden de sfeer van vroeger. Vanaf de hoogte van de gebouwen zijn er adembenemende uitzichten op de Middellandse Zee en de berglandschappen, wat het unieke karakter van deze plek benadrukt.
Conclusie
Het Armeense klooster van Surb Magar is niet alleen een architectonisch monument, maar ook een symbool van doorzettingsvermogen, geloof en culturele identiteit van het Armeense volk. De geschiedenis weerspiegelt eeuwen van strijd, herstel en geestelijke wedergeboorte. Dit klooster herinnert ons aan het belang van het behoud van een cultureel erfgoed dat generaties verenigt en sterkere banden met het verleden inspireert.
Surb Magar is een levende legende die aandacht, studie en koestering verdient, zodat zijn grootsheid toekomstige generaties kan blijven inspireren.
Bekijk HIER op de kaart .
